Agar tananing orqa qismining anatomiyasini olsak, unda 256 mushak, 150 pay va 33 umurtqa borligini ta’kidlash kerak. Va bu anatomik tuzilmalarning deyarli har biri nazariy jihatdan bel og’rig’ining manbai bo’lishi mumkin.

Agar biz barcha bel og’rig’ini 100% deb qabul qilsak, ularning faqat 10 foizida og’riqning sababi omurilikning o’zi. Qolgan sabablarning 90% mushak-pay apparati.

Bel og’rig’i bilan bog’liq holatlarning atigi 10 foizini umurtqa pog’onasi va uning bo’g’imlari, umurtqalararo disklar keltirib chiqarishi isbotlangan. Qolgan 90% hollarda og’riqning sababi mushak-pay apparatlaridagi o’zgarishlardir.

Xavf omillari:

• Noqulay ish holati
• Og’ir jismoniy mashqlar
• Shikastlanish
• Sovutish, qoralamalar
• Spirtli ichimliklarni suiiste’mol qilish
• Depressiya va stress
• Yuqori harorat (xususan, issiq ustaxonalarda), radiatsiya energiyasi, haroratning keskin o’zgarishi, tebranish bilan bog’liq bo’lgan kasbiy kasalliklar

Ushbu omillarning barchasida noqulay ish holatini, o’tirish yoki turish holatida noto’g’ri pozitsiyani ajratib ko’rsatish kerak. Yaqinda ushbu omil televizorda, kompyuterda, noutbukda, telefonda o’tirgan passiv holatda bo’lgan odamning ko’payishi tufayli dolzarb bo’lib qoldi. Va, qoida tariqasida, odam qancha vaqt va eng muhimi noto’g’ri o’tirganini sezmaydi. Bu ba’zi muskullar va paylarning haddan tashqari zo’riqishi va aksincha, boshqalarning haddan tashqari bo’shashishi, cho’zilishi uchun zarur shartlarni yaratadi. Bu tirnash xususiyati og’riq paydo bo’lishiga olib keladigan chaqiruvchi nuqtalarning paydo bo’lishiga olib keladi. Ushbu hodisa miyofasiyal sindrom deb ataladi.

Kuchli jismoniy zo’riqish, ayniqsa to’satdan keskin, ikkala refleks mushaklarining spazmiga, natijada og’riqqa olib kelishi mumkin va bukilish, mushaklar, o’murtqa harakat segmentining beqarorligini keltirib chiqarishi mumkin.

Travma ko’pincha shikastlanishdan so’ng paydo bo’ladigan o’tkir bel og’rig’iga sabab bo’ladi. Ushbu holatlarda ikkala vertebra singanini va ularning listezini (vertebralarning bir-biriga nisbatan turli tekisliklarda siljishi) chiqarib tashlash kerak.

Gipotermiya ko’pincha yuzaki og’riqni keltirib chiqaradi (neyromiyozit deb ataladi).

Spirtli ichimliklarni suiiste’mol qilish yomon koordinatsiya, kam tanqid va mast holda shikastlanish xavfining ortishi tufayli bel og’rig’i uchun xavf omilidir.

Depressiya va stress omillari surunkali bel og’rig’iga sabab bo’ladi, shuningdek surunkali o’tkir og’riqlarga moyil bo’ladi.

Shuni ta’kidlash kerakki, albatta, nafaqat yuqorida sanab o’tilgan shartlar bel og’rig’iga sabab bo’lishi mumkin. Boshqa bir qator sabablar mavjud:

• Ichki organlarning kasalliklari (yurak, o’pka kasalliklari)
• oshqozon va ichak kasalliklari, tos a’zolari
• To’g’ri ichak kasalliklari
• umurtqa pog’onasi o’smalari
• Bexterev kasalligi

«Qizil bayroqlar» – «og’riq tahdidining alomatlari» deb ataladigan bel og’rig’i mavjud:

• 15 yoshgacha va 50 yoshdan keyin doimiy bel og’rig’i paydo bo’lishi;
• og’riqning mexanik bo’lmagan xususiyati (og’riq tinch holatda, yotgan holatda, ma’lum holatlarda kamaymaydi);
• og’riqni travma bilan bog’lash;
• og’riqni bosqichma-bosqich oshirish;
• onkologiya tarixi;
• isitma fonida og’riq paydo bo’lishi, vazn yo’qotish;
• ertalab uzoq davom etgan qattiqqo’llik shikoyati;
• umurtqa pog’onasi shikastlanishining alomatlari (falaj, tos suyagi buzilishi, sezgi buzilishi);
• siydik va qon testlarining o’zgarishi.

Agar ularning kamida bittasi yoki bir nechtasi aniqlansa, shoshilinch ravishda shifokor bilan maslahatlashish zarur, chunki bu alomatlar davolash o’z vaqtida boshlanishi va etarli darajada bo’lishi kerak bo’lgan jiddiy kasalliklar bilan kechishi mumkin.

Qanday bo’lmasin, bel og’rig’iga duch kelsangiz, ayniqsa dam olish, dori-darmonlarni qabul qilishdan keyin, shifokor bilan maslahatlashingiz kerak. Bundan tashqari, avvalo, vaziyatni tahlil qilib, kerakli tor mutaxassisga murojaat qilishi va kerakli qo’shimcha tadqiqot usullarini tayinlashi mumkin bo’lgan terapevtga.